Vitamin: Điều cần biết

Vitamin là gì? Vai trò, các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin?

Chúng ta đều biết rằng vitamin và khoáng chất rất cần thiết cho một cơ thể khỏe mạnh. Vitamin là một nhóm các hợp chất hữu cơ có phân tử bé, có cấu tạo hoá học rất khác nhau, có các tính chất hoá học cũng như lý học rất khác nhau, nhưng chúng đều giống nhau ở chỗ là rất cần cho hoạt động sống bình thường của bất kỳ cơ thể nào. Trong cơ thể sinh vật vitamin có vai trò xúc tác.

Hiện nay người ta đã nghiên cứu và phân lập được trên 30 loại vitamin khác nhau, đồng thời đã nghiên cứu các thành phần, cấu tạo và tác dụng sinh lý của chúng. Người ta cũng tổng hợp một số lượng lớn vitamin bằng con đường hoá học ở phòng thí nghiệm.

Vitamin có vai trò:

Tham gia vào cấu tạo enzym xúc tác cho các phản ứng chuyển hóa của cơ thể.

Hầu hết các vitamin tan trong nước đều là coenzym của một enzym chuyên biệt. Vì vậy, nếu thiếu vitamin thì hệ enzym tương ứng không được tạo thành, quá trình chuyển hóa bị rối loạn.

Ví dụ: Vitamin B₁ là coenzym của enzym chuyển hóa Glucid. Vitamin B₆ là coenzym của enzym chuyển hóa các Acid Amin.

Làm tăng sức đề kháng, chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào thần kinh, qua đó, tham gia bảo vệ cơ thể.

Ví dụ: Vitamin C, A, E, B₁₂…

Có vai trò tác động qua lại với các hormon.

Ví dụ: Vitamin C với hormon tuyến thượng thận, vitamin nhóm B với hormon sinh dục, vitamin A, B₁ với tuyến giáp và vitamin D với tuyến cận giáp.

Các vitamin có tác động qua lại với nhau. Vì vậy khi thừa hoặc thiếu một vitamin nào đó sẽ kéo theo thừa hoặc thiếu các vitamin khác và gây bệnh cho cơ thể.

Ví dụ: khi thiếu vitamin B₁₂, cơ thể sẽ không tổng hợp được Acid Folic gây bệnh thiếu máu.

Nhu cầu về vitamin của cơ thể:

Nhu cầu về vitamin là lượng vitamin cần thiết để duy trì hoạt động bình thường của cơ thể. Nhu cầu về vitamin thay đổi tùy thuộc vào lứa tuổi, giới tính, tình trạng sinh lý của cơ thể. Khi thiếu hay thừa vitamin đều gây rối loạn chuyển hóa của cơ thể và gây bệnh.

Vitamin chính cần cho cơ thể

Vitamin A
Vitamin C
Vitamin D
Vitamin E
Vitamin K
Vitamin nhóm B

Căn cứ vào tính hòa tan mà vitamin được chia làm hai nhóm:

Các vitamin tan trong nước hoàn thành chức năng năng lượng: Vitamin nhóm B và C
Các vitamin tan trong chất béo (trong dầu và mỡ) hoàn thành chức năng tạo hình: Vitamin A, D, E, K.

Danh sách các Vitamin

1. Vitamin A

Tên hoá học (vitamin A) – retinol và bốn carotenoid (bao gồm cả phiên bản beta-carotene).
Vitamin A là chất béo hòa tan
Thiếu vitamin A có thể gây ra bệnh quáng gà và keratomalacia (chứng rối loạn về mắt mà kết quả là khiến giác mạc khô)
Nguồn thực phẩm giàu vitamin A bao gồm: dầu gan cá, cà rốt, bông cải xanh, khoai lang, bơ, cải xoăn, rau bina, bí ngô, rau xanh collard, một số loại pho mát, trứng, mơ, dưa cantaloupe, sữa…

Thêm thông tin về Vitamin A

2. Vitamin C

Tên hóa học: Acid Ascorbic
Vitamin C có nhiều trong các loại rau quả tươi như cùi trắng cam, chanh, quýt, và có hàm lượng cao trong rau xanh, đặc biệt là bông cải xanh, tiêu, khoai tây, cải brussel, rau cải, cà chua, cam, quýt, chanh, bưởi…
Thiếu C gây bệnh: Scorbut (chảy máu nướu răng, chậm lành vết thương, các vết thâm tím rộng trên da…)

Tìm hiểu thêm Vitamin C